Cách tính giờ theo canh của các cụ ngày xưa
Cách tính giờ theo canh của các cụ ngày xưa
Thuở xa xưa, những bậc tiền nhân thường dùng tức 12 con Giáp (Thập Nhị Địa Chi ) để gọi cho Năm, Tháng, Ngày, Giờ. Số 12 con Giáp tức 12 con vật tượng trưng đó được sắp theo thứ tự như sau : Tý (Chuột), Sửu (Trâu), Dần (Cọp), Mão hay Mẹo (Mèo), Thìn (Rồng), Tỵ (Rắn), Ngọ (Ngựa), Mùi (Dê), Thân (Khỉ), Dậu (Gà), Tuất (Chó) và Hợi (Heo).
Ngoài ra, phương cách dùng để tính các tháng theo con Giáp thì : GIÊNG (Dần = Cọp), HAI (Mão hay Mẹo = Mèo, BA (Thìn = Rồng), TƯ (Tỵ = Rắn), NĂM (Ngọ = Ngựa), SÁU (Mùi = Dê), BẢY (Thân = Khỉ), TÁM (Dậu = Gà), CHÍN (Tuất = Chó), Mười ( Hợi = Heo), Mười Một (Tý = Chuột) và Chạp (Sửu =Trâu).
Một ngày 24h giờ quy định là Đêm Năm Canh, Ngày Sáu Khắc
Được biết, niên lịch cổ truyền Á Đông đã xuất hiện từ đời Hoàng Đế bên Tàu, 2637 trước Thiên Chúa năm 61.
Bảng giờ trong 1 ngày dựa vào 12 con giáp theo cách tính của các cụ ta ngày xưa:
- Giờ Tý: Từ 23 giờ đêm đến 1 giờ sáng
- Giờ Sửu: Từ 1 giờ sáng đến 3 giờ sáng
- Giờ Dần: Từ 3 giờ sáng đến 5 giờ sáng
- Giờ Mão: Từ 5 giờ sáng đến 7 giờ sáng
- Giờ Thìn: Từ 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng
- Giờ Tỵ: Từ 9 giờ sáng đến 11 giờ sáng
- Giờ Ngọ: Từ 11 giờ trưa đến 13 giờ trưa
- Giờ Mùi: Từ 13 giờ trưa đến15 giờ xế trưa
- Giờ Thân: Từ 15 giờ chiều đến 17 giờ chiều
- Giờ Dậu: Từ 17 giờ chiều đến 19 giờ tối
- Giờ Tuất: Từ 19 giờ tối đến 21 giờ tối
- Giờ Hợi: Từ 21 giờ đến 23 giờ khuya
Các canh trong ngày:
Canh 1: Từ 19 giờ đến 21 giờ tức giờ Tuất
Canh 2: Từ 21 giờ đến 23 giờ khuya tức giờ Hợi
Canh 3: Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng tức giờ Tý
Canh 4: Từ 1 giờ đến 3 giờ sáng tức giờ Sửu
Canh 5: Từ 3 giờ đến 5 giờ sáng tức giờ Dần
Do vậy, nếu chúng ta đem so sánh Canh với giờ, thì có hai giờ bằng một Canh và nếu đem so sánh bảng Giờ trong một ngày của 12 con Giáp ở trước sẽ thấy đúng.
Mỗi ban ngày dài 14 giờ, đươc chia cho 6 khắc như bảng sau đây :
Khắc 1: Từ 5 giờ đến 7 giờ 20 sáng
Khắc 2: Từ 7 giờ 20 đến 9 giờ 40 sáng
Khắc 3: Từ 9 giờ 40 đến12 giờ trưa
Khắc 4: Từ 12 giờ đến 14 giờ 20 xế trưa
Khắc 5: Từ 14 giờ 20 đến16 giờ 40 chiều
Khắc 6: Từ 16 giờ 40 đến 19 giờ tối
